کد مطلب:20438 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

كمال چيست ؟ آيا ما انسان ها مي توانيم به كمال برسيم و خوشنودي پروردگار در چيست ؟

بعضي ها ممكن است آدمي را كمال ناپذير بپندارند و قائل به شانس و اقبال و جبر و غيره شوند,ولي مسلماً اين نظريه درست نيست و انسان قابليت تربيت پذيري دارد و اديان الهي و عقلاي بشر نيز همين نظررا دارند. رسول اكرم 6و ائمه : پدران و مادران را مسئول تربيت فرزند مي شناسند. انسان داراي اراده واختيار است و قابليت تشخيص حق از باطل و قدرت انتخاب را دارد, قرآن مي فرمايد: ,(1)

خداوند سرنوشت ملّتي را تغيير نمي دهد, مگر اين كه خودشان اقدام كنند>.

در نظام احسن الهي , همهء فرزندان , با فطرت و سرشت الهي و نيكو متولد مي شوند.

در سراسر قرآن , همه جا بخت از كمال و تكامل انسان است , همه جا اختيار و انتخاب انسان مقدس شمرده شده و كلمهء را خدا دربارهء انسان آورده است ; بنابراين , انسان كمال پذير است ,كما اين كه نقص پذير نيز هست , مي تواند به كمال برسد و مي تواند به ذلّت و پستي برسد. (2) ما راه را از بي راهه براي انسان مشخص كرده ايم , حال اين انسان است كه يا در راه حركت مي كند يا در بي راهه مي رود.(3)

اما كمال چيست ؟ به طور خلاصه , كمال انسان در عبوديت او نهفته است و به جز اين , هيچ راهي براي كمال نيست . انسان عبد خدا است , وقتي به كمال مي رسد كه پا فراتر از اين حقيقت ننهد و عبوديت انسان ازاخلاق سرچشمه مي گيرد. كسي كه هواهاي نفساني را به كنترل خويش در آورده و بر آن ها مسلط شده , تكبرندارد, حسود نيست , به كسي ظلم نمي كند, به حدّ خودش قانع است , شهوت راني نمي كند. حريص و بخيل نيست , خواه ناخواه در اعمال و رفتار او آثاري وجود دارد كه تواضع مي كند, به ديگران احترام مي گذارد, حق معلم و استاد و پدر و مادر و همسايه را مراعات مي كند, حق خدا را ارج مي نهد, به بيچارگان رسيدگي مي كند,از جهنم ترس دارد و به بهشت علاقه مند است , دل و زبانش به ذكر و مناجات مشغول است . اگر كسي اين خلقيات را آموخت و در عمل مراعات كرد, بندهء كامل خدا مي شود و در حقيقت به عبوديت رسيده است .

مشاهد بر مطالب بالا, آيات آخر سورهء فرقان است كه در حقيقت , تمام يا بخشي از خصوصيات انسان هاي كامل را بيان كرده و بخشي هم در آيات ديگر قرآن آمده است . و دانسته و در سورهء(4) مجادله مشخصات را بيان نموده و بعد مي فرمايد: آنان از خدا راضي و خدا هم از آنان راضي است ,(5) و در سورهء آمده است :

كساني كه از خدا بترسند و قلبشان خاشع و خاضع پروردگار باشد, مورد رضوان الهي مي باشند.(6)

(پـاورقي 1.رعد(13 آيهء 11

(پـاورقي 2.انسان (76 آيهء 3

(پـاورقي 3.براي اطلاع بيش تر ر.ك : علي فائضي , مباني تربيت و اخلاق اسلامي .

(پـاورقي 4.مائده (5 آيهء 119

(پـاورقي 5.مجادله (58 آيهء 22

(پـاورقي 6.بيّنه (98 آيهء 8